Cảnh báo cho cha mẹ về tiểu dắt ở trẻ em

Hệ tiết niệu giúp đào thải chất độc và nước dư thừa. Mỗi ngày, thận lọc khoảng 200 lít máu và sản xuất 1-2 lít nước tiểu, sau đó nước tiểu được lưu trữ trong bàng quang cho đến khi bài xuất. Trẻ nhỏ có thể tự động xả nước tiểu khi bàng quang đầy, nhưng khi lớn lên, não sẽ nhận tín hiệu và kiểm soát việc đi tiểu. Hầu hết trẻ em trên 3 tuổi có thể kiểm soát bàng quang, và hơn 90% trẻ trên 5 tuổi có khả năng này trong suốt cả ngày. Nếu trẻ có dấu hiệu tiểu bất thường, cha mẹ cần lưu ý, vì tiểu không tự chủ có thể do sự thiếu liên lạc giữa não và bàng quang. Triệu chứng phổ biến của hội chứng bàng quang tăng hoạt là đi vệ sinh thường xuyên hơn bình thường.

Trẻ em bình thường đi vệ sinh khoảng 4-5 lần mỗi ngày. Tuy nhiên, trẻ mắc chứng bàng quang hoạt động quá mức (OAB) có thể cảm thấy muốn đi tiểu nhiều hơn, dù bàng quang chưa đầy. Các triệu chứng của OAB ở trẻ bao gồm: đi tiểu mỗi 10-30 phút, tiểu một lượng nhỏ mỗi lần, không đau khi tiểu, không tiểu ra quần ban ngày, không uống nước nhiều hơn bình thường, và triệu chứng không xuất hiện khi ngủ. Nguyên nhân gây OAB thường liên quan đến căng thẳng cảm xúc, có thể xảy ra sau khi trẻ trải qua áp lực hoặc thay đổi trong cuộc sống. Mặc dù nguyên nhân thực thể hiếm gặp, trẻ nên được khám và xét nghiệm để xác định nguyên nhân chính xác.

Nguyên nhân thường gặp dẫn đến tình trạng đi tiểu thường xuyên ở trẻ bao gồm: lo lắng, xáo trộn trong cuộc sống (như chuyển nhà, có thành viên mới), quên cách sử dụng nhà vệ sinh, nhiễm khuẩn tiết niệu tái diễn, tiêu thụ đồ uống có caffein hoặc ga, táo bón, và tổn thương thần kinh. Khi trẻ chịu áp lực, căng thẳng có thể dẫn đến việc đi tiểu nhiều lần. Một số trẻ có thể cố tình nhịn tiểu, điều này có thể gây ra các vấn đề như tăng nguy cơ nhiễm khuẩn tiết niệu và tổn thương thận. Tình trạng này thường không có tổn thương thực thể và có thể tự cải thiện trong 1-4 tuần nếu giải quyết được nguyên nhân căng thẳng. Nếu không điều trị, triệu chứng có thể cải thiện sau 2-3 tháng. Để giúp trẻ, cần trấn an và khẳng định rằng cơ thể trẻ là bình thường và không cần phải lo lắng.

Khi gia đình và nhân viên y tế quan tâm đến bàng quang và nước tiểu của trẻ, trẻ có thể lo lắng về hệ tiết niệu của mình. Để giúp trẻ thư giãn, cần đảm bảo trẻ có thời gian vui chơi mỗi ngày và thực hiện các bài tập thư giãn, đặc biệt cho trẻ trên 8 tuổi. Người chăm sóc và giáo viên không nên phê bình hay phạt trẻ vì các triệu chứng. Cần loại bỏ nguyên nhân gây stress cho trẻ. Tập luyện bàng quang bao gồm việc theo dõi lịch đi tiểu và khuyến khích trẻ đi tiểu theo thời gian quy định, giúp trẻ nhận biết nhu cầu của cơ thể và làm rỗng bàng quang hiệu quả hơn. Nên lập lịch đi vệ sinh cho trẻ khoảng 2-3 giờ một lần, phù hợp cho những trẻ có thói quen vào nhà vệ sinh thường xuyên nhưng không luôn đi tiểu.

Một lựa chọn là hướng dẫn trẻ đi tiểu lại sau lần đầu để đảm bảo bàng quang rỗng hoàn toàn. Trẻ nên đứng với hai chân dang rộng và có thể đặt chân lên dụng cụ hỗ trợ nếu cần. Ngoài ra, cần xử trí táo bón nếu có, cho trẻ ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, và hạn chế đồ uống có caffeine. Khuyến khích trẻ bằng lời khen hoặc phần quà khi trẻ hợp tác tốt.

Cần đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu:

• Tần suất đi tiểu không cải thiện sau 1 tháng.

• Trẻ đau khi đi tiểu.

• Trẻ tiểu ướt quần ban ngày.

• Trẻ uống nước nhiều hơn bình thường.

• Bạn có lo lắng hoặc thắc mắc khác về tình trạng của trẻ.